نشریه «پیام‌ما» هشدار داد تصمیم دولت برای ساخت سه سد، بحران آب را تشدید می‌کند
نشریه «پیام‌ما» با اشاره به تصمیم دولت برای تسریع در ساخت سه سد بزرگ در فلات مرکزی، این اقدام را فاقد مجوز زیست‌محیطی و عامل تشدید بحران آب دانست؛ تصمیمی که موجی از نگرانی در میان متخصصان و فعالان محیط زیست برانگیخته است.
نشریه پیام‌ما در گزارشی که پنجشنبه ۲۲ آبان منتشر کرد، بحران آب در فلات مرکزی ایران را «یکی از پیچیده‌ترین مسائل ملی» خواند و نوشت تصمیم مسعود پزشکیان برای سرعت‌بخشیدن به تکمیل و احداث سدهای خرسان۳، ماندگان و کوهرنگ۳ بدون دریافت مجوز ارزیابی زیست‌محیطی، نگرانی گسترده‌ای ایجاد کرده است.
این نشریه تاکید کرد که دستور رئیس‌جمهوری نه‌تنها «تخطی آشکار از قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست» است، بلکه «نادیده‌گرفتن دستور دادستان کل کشور» درباره توقف عملیات اجرایی این سدها نیز محسوب می‌شود. به نوشته پیام‌ما، بسیاری از ناظران این تصمیم را نتیجه «فشار نمایندگان اصفهان و یزد» و «لابی پرقدرت مافیای آب» می‌دانند.
محمد بهرامی، نماینده بویراحمد، این تصمیم را «غیرقانونی و شتاب‌زده» توصیف کرد و هشدار داد ساخت سد ماندگان می‌تواند به اکوسیستم شکننده دنا ضربه جبران‌ناپذیر وارد کند و جریان آب به حوضه‌های پایین‌دست کارون را مختل سازد؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، خطر ریزگرد، شوری خاک و نابودی کشاورزی در خوزستان را تشدید می‌کند.
این گزارش می‌افزاید بیش از ۸۰ نماینده مجلس پیش‌تر در نامه‌ای رسمی با ادامه ساخت سد ماندگان مخالفت کرده بودند و گروهی از استادان دانشگاه نیز هشدار داده‌اند که اجرای این پروژه‌ها بدون مجوز زیست‌محیطی «تهدیدی جدی برای امنیت آبی کشور» است.
در حالی که پیام‌ما بر پیامدهای سدسازی تاکید دارد، بحران دریاچه ارومیه نیز شدت گرفته است. طبق اعلام ستاد احیای دریاچه، حجم آب آن به کمتر از ۴۰ میلیون مترمکعب رسیده است؛ رقمی بسیار دور از حقابه مصوب سالانه.
کارشناسانی مانند مهدی زارع می‌گویند مجموعه‌ای از عوامل، از جمله برداشت بی‌رویه آب در بخش کشاورزی، سدسازی‌های متعدد و تغییر الگوی کشت، دریاچه را تا مرز «فروپاشی اکولوژیک» پیش برده است.
زارع، زمین شناس و استاد دانشگاه، پنجشنبه ۲۲ آبان در گفت‌وگو با سایت رویداد ۲۴ ضمن اشاره به تخصیص تنها ۱۰ درصد حقابه دریاچه ارومیه از سوی وزارت نیرو هشدار داد که «وضعیت کنونی در مرز فروپاشی اکولوژیکی قرار دارد.»
حقابه سالانه مصوب برای دریاچه ۳.۲ میلیارد متر مکعب تعیین شده است.
در کنار هشدارها درباره فلات مرکزی، گزارش‌های دیگری نیز از پیامدهای خشک‌شدن ارومیه منتشر شده است؛ از تخریب زمین‌های کشاورزی و مهاجرت اجباری هزاران کشاورز گرفته تا خطر توفان‌های نمکی که می‌تواند تا ۱۲ استان کشور را درگیر کند.
به باور کارشناسان، ادامه کاهش بارش و افت ذخایر سدها ممکن است ایران را در برابر یکی از خشک‌ترین پاییزهای دهه اخیر قرار دهد؛ وضعیتی که نیازمند تصمیم‌گیری‌های علمی و پایدار است، نه شتاب‌زدگی در توسعه پروژه‌های سدسازی.
موضوع احداث سدهای بزرگ و کوچک در ایران در سالیان اخیر با اعتراض‌های گسترده‌ای همراه بوده است و در این مورد می‌توان به اعتراضات ساکنان مناطقی که با مشکل خشک‌سالی مواجه شده‌اند، اشاره کرد.
این اعتراضات با برخوردهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی مواجه شده‌اند. از جمله در پی تجمع‌های فعالان مدنی در تبریز، میانه و اردبیل در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه در پنجم شهریور سال ۱۴۰۲، ده‌ها نفر از معترضان بازداشت شدند.